Zonguldak Kömür Jeoparkı Projesi Zonguldak ili ve yakın çevresinde yer alan; başta jeomiras ile bunlarla ilintili kültürel ve arkeolojik miras değerlerinin tespiti, mukayeseli değer tahsisi ve potansiyel kullanım kapasitelerinin belirlenmesi ve UNESCO kriterlerine göre sahanın küresel jeopark ağına katılımı amacıyla oluşturulmuştur. 

Bu maksatla proje saha araştırması ile tespit edilen potansiyel miras unsurları alan uzmanları tarafından ayrı ayrı değerlendirilerek ve tematik olarak sınıflandırılarak Jeopark envanteri oluşturulmaktadır. Proje kapsamında kapsamlı bir Jeopark kurgusu oluşturulmakta olup altyapı oluşturulması, jeositlerin bu kurguya göre anlamlandırılması ve ilişkilendirilmesi çalışmaları sürdürülmektedir. Her bir jeositin bilimsel, eğitsel, Jeoturizm değeri, kullanım senaryosu, taşıma kapasitesi ayrı ayrı tanımlanarak süreç tamamlanacaktır. Zonguldak Kömür Jeoparkı Projesinin potansiyeli detaylı bir biçimde ortaya koyularak Zonguldak'a, ülkemize ve tüm dünyaya bilimsel araştırmalar, eğitim çalışmaları ve turizm alanlarında katkı sağlaması ve bir öğrenme platformu olması amaçlanmaktadır.

  • 190 yıllık madencilik ve buna bağlı gelişen endüstri tarihiyle oluşan bir endüstriyel miras
  • Dünyanın en yaşlı beş ağacından biri ve Türkiye'nin en yaşlı ağacı olan Anıt Porsuk Ağacı
  • Kömür damarlarında rastlanan zengin Karbonifer florası
  • Çayır Mağarası-Filyos Antik Roma Su Yolu, Cehennemağzı Mağarası– İnönü Mağarası hattını kapsayan antik kentler ve yerleşimler 
  • Jeo-arkeoloji, tafonilerden mağaralara çok zengin bir kıyı morfolojisi,
  • Ekseriyeti faal ve sulu karstik mağaralar
  • Karabatak ve yarasa gibi yaban hayatı çeşitliliği,
  • Yalnız ülkemizde değil Avrupa ve Asya’da da çok az yerde bulunan taşkömürü ve içinde yataklandığı 350-325 milyon yıl öncesine ait kayalar,
  • Türkiye ve Ortadoğu’nun son 10.000 yıllık iklim kayıtlarına sahip Sofular Mağarası,
  • Çok zengin bitki örtüsü, kıyı kenti oluşu, coğrafik konumu, muhteşem yer şekilleri, mutfağı, ilçeler düzeyindeki yerel değerler (örn. Devrek bastonu) ve yukarıda değinilen jeolojik zenginliği 

 

Bu zengin doğal ve kültürel potansiyeli değerlendirmek, kömür ve kömür madenciliğine dayalı ekonomiye ilave olarak, mevcut doğal varlıkları korumak ve turizm yolu ile bunları halkın gündelik yaşamına dahil etmek için, “jeopark” kurma ve geliştirme kararı alınmıştır. Bu karar Zonguldak için tarihi bir dönüşüm olup, sanayi ile kültür ve doğa turizmini kaynaştırmak, ekonomisini ve sosyal görüntüsünü zenginleştirmek çabasının başlangıcıdır.